Het invoeren van medische controles als onderdeel van een aanwezigheidsbeleid kan binnen een organisatie weerstand oproepen, zowel bij werknemers als bij hun vertegenwoordigers. Dit artikel biedt inzicht in hoe werkgevers dit proces succesvol kunnen doorvoeren binnen het sociaal overleg en hoe ze draagvlak kunnen creëren.
Het belang van een aanwezigheidsbeleid
Medische controle speelt een cruciale rol in een aanwezigheidsbeleid. Het helpt onterecht ziekteverzuim tegen te gaan en heeft een belangrijke signaalfunctie binnen de organisatie. Een doordacht controlebeleid kan niet alleen directe en indirecte kosten van afwezigheid beperken, maar ook de sociale relaties en de dynamiek met vakbonden beïnvloeden. Het toont aan dat de werkgever controle uitoefent en verantwoordelijkheid neemt voor het goed functioneren van de organisatie.
De rol van de ondernemingsraad
Om medische controle correct te implementeren, is het essentieel om dit onderwerp op de agenda van de ondernemingsraad te plaatsen. Hier kan de werkgever de vakbonden informeren en consulteren, zonder dat er een formele onderhandeling of akkoord vereist is. Het recht op medische controle door de werkgever is namelijk wettelijk verankerd, maar het is cruciaal om het thema correct te framen en te onderbouwen tijdens deze informatieronde om draagvlak te creëren binnen de organisatie.
Framing en communicatie
Om begrip en acceptatie te verkrijgen van de werknemersvertegenwoordigers is het bijgevolg belangrijk om een helder referentiekader te scheppen en uit te leggen waarom medische controle, als onderdeel van een breder aanwezigheidsbeleid wordt ingevoerd.
- Aanpak van misbruik: Medische controle is een gangbare maatregel binnen organisaties om onterecht verzuim te voorkomen en om de directe en indirecte kosten gelinkt aan verzuim te verlagen.
- Wettelijk kader: Medische controle is een recht van de werkgever en wordt transparant toegepast.
- Positieve benadering: Dankzij de digitale en transparante benadering van MediCheck gebeurt de controle op een efficiënte en rechtvaardige manier.
- Sancties bij niet-naleving: Indien een werknemer zich niet houdt aan de meldingsplicht of de controle weigert, kunnen sancties zoals inhouding van gewaarborgd loon worden toegepast, conform het arbeidsreglement.
De visie van de vakbonden
Vakbonden bekijken medische controle vaak vanuit een ander perspectief en verzetten zich hier doorgaans tegen. Dit komt voort uit hun rol als vertegenwoordiger van werknemers, waarbij ze streven naar een sterke positie en invloed binnen de organisatie. Het is daarom niet ongebruikelijk dat ze proberen het thema van medische controle te verschuiven van de ondernemingsraad naar de syndicale delegatie, waar er wél ruimte is voor onderhandelingen.
Daarnaast gebruiken vakbonden argumenten zoals het gebrek aan vertrouwen in werknemers of privacybezwaren. Soms zetten ze ook stakingen in als drukkingsmiddel.
Om het informatieproces gestructureerd te laten verlopen, is een gefaseerde aanpak binnen de ondernemingsraad aanbevolen, waarbij er in een eerste sessie best enkel een algemene toelichting over het verzuimbeleid, inclusief de juridische context wordt gegeven. In een tweede sessie van de ondernemingsraad kan de werkgever dan een gedetailleerde uitleg over de werking van de medische controle en de regels omtrent werkhervatting. Pas in een derde sessie is er een platform voorzien om naar de opmerkingen van de vakbonden te luisteren en eventueel rekening te houden met hun opmerkingen.
Echter, het is belangrijk om te benadrukken dat medische controle binnen de wettelijke kaders valt en dat er geen akkoord nodig is van de vakbonden om dit beleid te implementeren.
Juridisch kader en sancties
Het wettelijk kader biedt een solide basis voor de implementatie van medische controle:
- Werknemers zijn verplicht om ziekte tijdig te melden en een medisch attest in te dienen.
- De werkgever heeft het recht om een controlearts aan te stellen.
- Sancties, zoals inhouding van gewaarborgd loon, zijn toegestaan en moeten worden opgenomen in het arbeidsreglement.
- Vermelding in CAO’s of het arbeidsreglement is niet verplicht, om het werkgeversgezag te behouden.
Draagvlak creëren binnen de organisatie
Hoewel formeel akkoord van de vakbonden niet nodig is, is het wel belangrijk om een breed draagvlak te creëren. Dit voorkomt spanningen op de werkvloer en zorgt voor een efficiënte uitvoering. Om het beleid succesvol te implementeren, is gerichte communicatie essentieel. Dit gebeurt op drie niveaus:
- Werknemersvertegenwoordigers in de ondernemingsraad – Zij moeten geïnformeerd worden over het bredere verzuimbeleid, inclusief de rol van medische controle. Transparantie is hierbij cruciaal om oppositie te minimaliseren.
- Leidinggevenden – Zij spelen, als vertegenwoordigers van de werkgever op de werkvloer, een sleutelrol in de implementatie en moeten goed begrijpen hoe het beleid werkt, zodat ze dit correct kunnen overbrengen naar hun teams. Daarom is een aparte communicatie naar hen heel belangrijk.
- Werknemers – Via interne communicatiekanalen zoals algemene nota’s en nieuwsbrieven moeten medewerkers geïnformeerd worden over de reden en voordelen van het controlebeleid om begrip en acceptatie te bevorderen.
Uitvoering en opvolging
Na de implementatie moet het beleid effectief worden toegepast en gemonitord. Ook is het belangrijk om een opvolging te voorzien en te evalueren of het beleid effectief werkt. Door na zes maanden of een jaar de resultaten te bespreken in de ondernemingsraad, kan het beleid indien nodig worden bijgestuurd.
Medische controle implementeren binnen een organisatie vraagt om een strategische en gestructureerde aanpak. Door duidelijke communicatie, correcte framing en een gefaseerde invoering via de ondernemingsraad, kan het beleid effectief worden uitgerold zonder onnodige spanningen. Het naleven van het wettelijk kader biedt de werkgever een sterk uitgangspunt, terwijl een doordachte communicatie draagvlak helpt creëren bij werknemers en hun vertegenwoordigers.
Meer weten?
Wenst u nog meer inzichten te ontvangen onder de vorm van een webinar opname in samenwerking met Social Dialogue Network? Laat dan uw gegevens achter en wij bezorgen u meer informatie.
.jpg)
.jpg)